İsmi Coa olarak da gösterilir ve Kitab-ı Mukaddes'te Kral
Süleyman'ın atlarını temin ettiği yer olarak söylenir.
Gök gürültüsü Tanrısı Thor’un yağmur getirmesinin dilendiği birçok ayine sahne olduğundan “Yağmur duaları” ile de anılır.
Günümüzden 5.000 yıl kadar öncesi Paleolitik Çağ'a uzanan
insan yerleşkeleri gün yüzüne çıkarmıştır.
Sümer destanlarından biri olan Gılgamış Destanı'nda adı geçer.
Bereketli toprakları nedeniyle her dönem toplumların ilgi odağı olmuş, sırasıyla Luvi
Krallığı, Arzava Krallığı, Hitit İmparatorluğu, Asurlular, Pers İmparatorluğu,
Helen Uygarlığı, Selevkos İmparatorluğu, Kilikya Prensliği, Romalılar, Bizans
İmparatorluğu, Abbasiler, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Memlukler, Ramazanoğlu
Beyliği, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'nin egemenliği girmiştir.
Bölgenin en önemli ve gelişmiş ticaret merkezi olsa da latince
adı “Ayak
Bileği” olan içinde bir Amerikan Koleji bulunan tarih boyunca kendi kazası olsa da bugün komşu ilin ilçesi olmuş yerleşke ile sürekli
liderlik savaşını her çağda vermiştir.
I. Dünya Savaşı'nda düşman işgaline uğramış, 20 Ekim 1921 tarihli
Ankara
Anlaşması ile Türkiye’nin bir parçası olmuştur.
II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere Başbakanı Winston Churchill Türkiye’yi
savaşa sokmak için İsmet İnönü ile burada buluşmuş ancak İnönü bunu reddetmiştir.
Adını, 9 lt’ye karşılık gelen bir tahıl ölçü birimi “Gülek”
den alan boğazı, iki bölgemizi bir birine bağlar.
Yazın sıcaklarında halkının kaçtığı 3000 metreyi geçen yüksekliklerde yemyeşil
yaylaları vardır.
İki kardeş nehirin deltasında verimli sulak arazi arasında kalan ovası çukur kalmıştır.
Bazı yıllarda 50°C aşan sıcaklığı yetmezmiş gibi 0°C altına
inen soğuk havaları da vardır.
Tarımsal üretim sanayisine, otomotiv ve metal sanayisini de ekleyerek
Türkiye’nin 4. Büyük şehri olmuştur.
Pamuk, buğday, soya fasulyesi, arpa, üzüm ve narenciyenin yerfıstığının
ve portakalın hatırı sayılır kısmını da yetiştirir.
Linyit, Kuvarsit, Kromit gibi endüstriyel maden yatakları olan madencilik
sektöründe de iddialı olabilecek bir ilimizdir.
Büyük saat kulesi, 32 metre yüksekliğiyle Türkiye'deki en uzun saat
kulesidir. Her şeyi ile büyük olmayı sevdiğinden, 6 minareli Camisi Orta Doğu'daki
en büyük camisidir, Yeşil parkları büyük ve çok olan bir ilimizdir.
Bölgesinde yetişen bir bitkiden esinlenerek Fatma Girik, Yılmaz Güney gibi sanatçıların yöre halkının sesini duyurduğu “Altın Koza” isminde bir film
Festivali, çok hafif motorlu hava araçlarını uçurulduğu Uluslararası Hava Oyunları
Festivali, Uluslararası Engelli Gençlik Festivali, , Portakal Çiçeği Karnavalı
ve en son bir de Rakı Festivali ile ülke gündeminde her dönem etkin bir yer
tutar.
Tüm bunları yaşarken yiyeceğiniz acılı kebabı, içeceğiniz acılı
şalgamı ile de ünlüdür.